Kilit Denetim Konusu

Kilit denetim konusunun denetimde nasıl ele alındığı

Yatırım Değerlemesi - özkaynak yöntemi ve iş ortaklıkları ve iş ortaklarının geçmiş yıllar zararlarından oluşturulan ertelenmiş vergi varlıkları

Grup'un, Akfen Yenilenebilir Enerji A.Ş. ("Akfen Yenilenebilir")'de %68'lik bir payı bulunmakta olup, Dipnot 11'de belirtildiği üzere Şirket, Akfen Yenilenebilir'i özkaynak'tan pay alma yöntemiyle muhasebeleştirmektedir. Dipnot 11'de belirtildiği üzere, 31 Aralık 2018 tarihinde, özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırım, aktiflerde 847.134 bin TL, kapsamlı gelir tablosunda ise 222.089 TL tutarında taşınmaktadır.

Akfen Yenilenebilir`in taşınan değerine ilişkin değer düşüklüğü testleri yönetim tarafından gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Akfen Yenilenebilir Enerji A.Ş. taşınan vergi zararları üzerinden hesaplanan 34.755 bin TL tutarında ertelenmiş vergi varlığı taşımaktadır. Devreden mali zararlarının toplamı 527.995 TL'dir ve söz konusu tutarın 171.994 TL'lik kısmı üzerinden hesaplanan ve kayıtlara alınan ertelenmiş vergi varlığının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı Akfen Yenilenebilir Enerji A.Ş Yönetimi tarafından mevcut koşullar altında varsayımlara dayanılarak tahmin edilmiştir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki iş planları, cari dönemlerde oluşan zararlar, kullanılmamış zararların son kullanılabileceği tarihler göz önünde bulundurulmuştur.

Akfen Yenilenebilir`in taşınan değerine ilişkin değer düşüklüğü testinde uygulunan yönetim muhakemesi ile beraber kayıtlara alınan vergi varlıklarının hangi ölçüde muhasabeleştirilip muhasebeleştirilmeyeceğini destekleyen gelecekteki vergilendirilebilir karın tahmin edilmesinde belirsizlik nedeniyle, kilit denetim konusu olarak belirlenmiştir.

Denetim prosedürlerimiz, Akfen Yenilenebilir'in değer düşüklüğü çalışmasını yapmak üzere Akfen Yenilenebilir özkaynak değer düşüklüğü testinde, şirket yönetimince kullanılan değerleme metotlarının, kullanılan iskonto oranlarının ve nakit akışların uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.

Değerlendirmemizi desteklemek için denetimimize kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil bir başka kuruluşun değerleme uzmanları da dahil edilmiştir.

Buna ek olarak Dipnot 11'de özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar notunda yer alan açıklamalarının yeterliliğini değerlendirmiş bulunuyoruz.

Ayrıca, yönetim tarafından onaylanmış iş planlarını ve taşınan vergi zararlarının son kullanılabileceği tarihleri inceleyerek vergi varlığının geri kazanılabilirliği konusundaki yönetim değerlendirmelerini sorguladık.

Değerlendirme sırasında, gelecekteki kâr projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan kar veya zararlar, kullanılmamış zararların ve diğer vergi varlıklarının son kullanılabileceği tarihler göz önünde bulundurulmuştur.

Yönetimin konu ile ilgili varsayımlarını incelemek üzere denetim ekibine kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil olan bir başka kuruluşun uzmanları dâhil edilmiştir. Ayrıca finansal tablolarda yer alan açıklamaların TFRS'ye uygunlukları da değerlendirilmiştir.

Finansal varlık değerlemesi

Grup, ilişikteki konsolide finansal tablolarında elinde bulundurduğu Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş.'nin hissesini, finansal yatırımlar olarak sınıflandırmış ve gerçeğe uygun değeri ile kaydetmiştir (Not 7).

Şirket, 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla yapmış olduğu gerçeğe uygun değerleme çalışması sonucunda, finansal yatırımlar kalemi altındaki Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. hisselerini 1.016.551 bin TL gerçeğe uygun değeri ile ilişikteki konsolide finansal tablolara yansıtmıştır.

Denetim çalışmalarımızda bu konuya aşağıdaki nedenlerden dolayı odaklanmış bulunuyoruz:

- Gerçeğe uygun değerden taşınan Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. finansal yatırımının ilişikteki konsolide finansal tablolar açısından önem arz etmesi ve değerleme çalışmasının uzmanlık gerektirmesi,

- Yapılan değerleme çalışmalarında ileriye dönük önemli yönetim tahminlerinin (iskonto oranı ve büyüme oranı) kullanılması ve ileriye dönük bu tahminlerinin, doğası gereği, gerçekleşmesine ilişkin belirsizlikler içermesi.

Mersin Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. gerçeğe uygun değer hesaplama çalışmasının denetimine ilişkin, özetle, aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır;

- Değerleme çalışmalarını incelemek üzere denetim ekibine kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil olan bir başka kuruluşun uzmanları dâhil edilmiştir.

- Değerleme çalışmalarının mali tablolar ile uyumu ve kullanılan hesaplamaların matematiksel uygunluğu kontrol edilmiştir.

- Değerleme yöntemleri ve kullanılan teknik veriler ilgili çalışmayı yapan uzman ve Grup yönetimi ile görüşmeler yapılarak, uzmanlarımızın desteğiyle, değerlendirilmiştir.

- Değerleme çalışmalarını gerçekleştirenlerin uzmanlığı BDS 500 uyarınca değerlendirilmiştir.

- İndirgenmiş nakit akımları modellemelerinde kullanılan ileriye dönük önemli yönetim tahminlerinin (iskonto oranı ve büyüme oranı) uygunluğu uzmanlarımızla değerlendirilmiş ve yapılan duyarlılık analizleri kontrol edilmiştir. Ayrıca, modellemelerde kullanılan ileriye yönelik gelir tahminleri ilgili şirketlerin geçmiş yıl finansal sonuçları ve gelecek yıllara ilişkin bütçeleri ile karşılaştırılmıştır.

- Finansal yatırımlara ilişkin konsolide finansal notlarında yer alan açıklamaların TFRS'ye uygunluğu kontrol edilmiştir.

Şirket birleşmesi

Dipnot 1'de açıklandığı üzere, Şirket ile aynı ortaklık yapısına sahip olan Akfen Mühendislik 'in tasfiyesiz ve bir bütün (kül) halinde Şirket'e katılması suretiyle birleşmesi işlemi 28 Şubat 2018 tarihinde tamamlanmıştır. Söz konusu birleşme neticesinde, 2017 yılında kısmi bölünmeye konu olan tüm şirketler ile birlikte Akfen Mühendislik'in diğer bağlı ortaklık ve iştiraklerinden olan Akfen Enerji Dağıtım ve Acacia Maden de Akfen Holding bağlı ortaklığı ve iştiraki haline gelerek konsolidasyon kapsamına dahil edilmiştir. Dipnot 4'te açıklandığı üzere, Bu birleşme işlemi, "Ortak Kontrole Tabii İşletme Birleşmesi" olarak değerlendirilmiş olup "Hakların Birleştirilmesi" yöntemiyle muhasebeleştirilmiştir. Hakların birleştirilmesi yöntemi uygulanırken, ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başı itibarıyla birleşme gerçekleşmiş gibi finansal tablolar düzeltilmiş olup ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başından itibaren karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.

Söz konusu işlemin önemliliği ve ilişkili muhasebe işlemlerinin karmaşıklığı dolayısıyla odaklanılmış olup söz konusu birleşme tarafımızca bir kilit denetim konusu olarak değerlendirilmektedir.

Birleşmeye ilişkin sözleşmeler ve birleşme raporları temin edilmiş ve muhasebe ve finansal tablolardaki açıklamalara ilişkin önemli sözleşme şartlarını okunmuştur.

İşlemin finansal tablolara TFRS'ye uygun olarak yansıtıldığı teknik olarak değerlendirilmiştir.

Hesaplamaların matematiksel doğruluğu ve gerekli dipnot açıklamalarının yeterliliğini kontrol edilmiştir.

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi ve açıklanan önemli bilgiler

Dipnot 12'de açıklandığı üzere Grup, ilk muhasebeleştirme sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkullerini gerçeğe uygun değer yöntemi ile değerlemektedir. 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla finansal tablolarda 2.046.088 bin TL tutarla yer alan yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri SPK lisansına sahip bağımsız değerleme şirketi tarafından belirlenmiş olup, detaylar 12 no'lu dipnotta açıklanmıştır.

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin Grup'un toplam varlıklarının önemli bir bölümünü oluşturması ve uygulanan değerleme metotlarının önemli tahmin ve varsayımlar içermesi sebebi ile, yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi tarafımızca bir kilit denetim konusu olarak değerlendirilmektedir.

Tarafımızca, yönetim tarafından atanan gayrimenkul değerleme uzmanlarının, ehliyetleri, yetkinlikleri ve tarafsızlıkları değerlendirilmiştir.

Yaptığımız denetimde, yatırım amaçlı gayrimenkullere ait değerleme raporlarında değerleme uzmanlarınca kullanılan değerleme metotlarının uygunluğu değerlendirilmiştir. Değerleme raporlarında ilgili gayrimenkuller için değerleme uzmanlarınca takdir edilen değerlerin dipnot 12'da açıklanan tutarlara mutabakatı kontrol edilmiştir. Ayrıca, değerleme raporunda yer alan emsaller, kira gelirleri, kira sözleşmelerinin süresi, doluluk oranları ve departman ve işletme giderleri gibi girdilerin geçmiş filli tutarlarla uyumluluğu tarafımızca kontrol edilmiştir.

Uyguladığımız denetim prosedürleri arasında, değerleme uzmanlarının değerlemelerinde kullandıkları varsayımların (reel iskonto oranı, piyasa verileri ve tahmini doluluk oranlarını içeren) karşısında piyasa verilerinin tetkiki bulunmaktadır. Bu değerlendirme için, kuruluşumuzla aynı denetim ağına dahil bir başka kuruluşun değerleme uzmanları çalışmalarımıza dahil edilmiştir.

Değerleme raporunda kullanılan üst seviye muhakemelerin ve bununla birlikte alternatif tahminlerin ve değerleme metotlarının varlığı dolayısı ile, değerleme uzmanlarınca takdir edilen değerin kabul edilebilir bir aralıkta olup olmadığı tarafımızca değerlendirilmiştir.

Ayrıca, finansal tablolarda ve açıklayıcı dipnotlarda yer alan bilgilerin uygunluğu ile açıklanan bilgilerin finansal tablo okuyucuları için önemi dikkate alınıp tarafımızca sorgulanmıştır.